Lexicon: Associatief leren
Definitie
Leerproces waarbij een neutrale prikkel de functie inneemt van een ongeconditioneerde prikkel, als gevolg van min of meer gelijktijdige waarneming van beide prikkels in één of meer leersituaties.
Voorbeeld:
- neutrale stimulus = aanblik van klein rood doosje
- ongeconditioneerde stimulus = aanblik van rozijnen
- (on)geconditioneerde respons = rozijnen (willen) eten
Vóór het leerproces was de aanblik van rozijnen nodig om een bepaald kind rozijnen te laten (willen) eten.
Tijdens het leerproces heeft het kind de koppeling (associatie) gemaakt dat een klein rood doosje (verpakking) min of meer identiek is aan rozijnen (inhoud). De neutrale stimulus is een geconditioneerde stimulus geworden, die de ongeconditioneerde stimulus vervangt bij het oproepen van de respons.
Ná het leerproces is de aanblik van een klein rood doosje voldoende om het kind rozijnen te laten (willen) eten. De aanblik van het doosje heeft de aanblik van rozijnen vervangen.
Oftewel: de respons, die aanvankelijk ongeconditioneerd was, is nu geconditioneerd geworden.
Het proces van associatief leren is bekend geworden door de experimenten van I. Pavlov met honden. Hij hanteerde de volgende elementen:
- neutrale stimulus = tikken van een metronoom
- ongeconditioneerde stimulus = gemalen vlees
- (on)geconditioneerde respons = speekselvorming bij de honden.